Van Sminia weg;

De Van Sminiaweg is de langste weg van het dorp, aan deze weg liggen onder andere De Klinze, het dorpscafé  en verschillende bushaltes, op dit moment (juni/juli 2010) zijn ze bezig met wegwerkzaamheden. De Van Sminia weg is de hoofdstraat van het dorp, het vertoont haakse bochten naar het zuiden en het oosten in een bajonetvorm, waardoor de perspectieven verassend zijn. Daarnaast de straat onregelmatige rooilijnen. Een rooilijn is een lijn die bij het bouwen van een huis niet overschreden mag worden, deze is vast gelegd in een bestemmingsplan. De bebouwing langs de hoofdstraat dateert voornamelijk uit de tweede helft van de 19^de eeuw en het begin van de 20^ste eeuw, daarin domineert de burgerwoning

 Deze lange weg is vernoemd naar een oude familie die in dit dorp heeft gewoond, de familie van Sminia. De familie en de familie historie gaat heel erg lang terug tot de 17^de eeuw, de familie die oorspronkelijk uit Ferwerd kwam drong in de 17^de eeuw door in de regentelite. De straat is vernoemde naar de familie uit Ferwerd die hier kwam wonen in de Klinze( die dus ook aan de straat zelf zit). Het eerste lid van de familie die in Aldtsjerk kwam wonen was  Hobbe beardt van Sminia, hij was raadsheer in het Hof van Friesland 1679, hij was  getrouwd met de (erf) dochter van de burgermeester van Franeker. Deze overleed en destijds stond Hobbe ten boek als één van de rijkste Friezen van die tijd. De familie bezat veel geld en grond waar mee arbeiders ingehuurd werden uit het dorp, verder ging de familie graag te jagen, bijvoorbeeld op zwanen. Er zijn veel van Sminia’s in de buurt die boederijen erfden, en dus niet alleen op de Klinze woonden. Ook nu zie je nog veel geschiedenis bijvoorbeeld in de kerk waar een speciale herenbank van de familie is. Je kunt verschillende punten noemen in Aldtsjerk waar je nu nog aan herkend dat de familie van Sminia belangrijk is en is geweest voor het dorp;

• De oude state Sminia State, die vroeger stond op de hoek van de Sminiaweg en de KlaasDouwes weg. Waar Meneer Sminia in gewoond heeft met zijn vrouw. Deze liet een huis bouwen voor de tuinman die er nog staan; it Bosk-ein.  
• De Klinze is 3 eeuwen lang in handen geweest van de adellijke familie van Sminia. Van af de 17^de eeuw tot 1966. Je kunt dus stellen dat zij er bij zijn geweest van af het begin. Zij waren het belangrijkste in de van Sminia reeks.
• Een gedenkteken is er neergezet voor Mr. Paul Marinus Van Baerdt Van Sminia, wie is doodgeschoten door de Duitsers op 15 april 1945, net voor de bevrijding. Deze staat bij de kerk.
• De familie Van Sminia heeft ook een eigen grafheuvel op het kerkhof waar Arend Joh van Sminia en zijn echtgenote liggen.
• De dorpskerk aan de Van Sminia weg. De romaanse Paulus kerk dateert uit het midden van de twaalfde eeuw en is meerdere malen verbouwd. Het meest opvallende is de ‘herenbank’ van de familie Sminia, en de grafheuvel van de familie Sminia die zich net buiten de kerk bevind.
• De pastorie staat naast de kerk ( aan de linkerkant als je op de Van Sminiaweg staat). De pastorie en de kerk waren vroeger met een tunnel verbonden. De pastorie is ook een tijd verbonden geweest aan het bejaardentehuis in Aldtsjerk; Sminia state.

Een klein overzichtje van de familieleden die er waren of zijn geweest. Het is geen compleet overzicht en er zullen waarschijnlijk veel mensen missen.

De Van Sminiaweg is de hoofdstraat van het dorp en dat lijkt toch iets te zeggen over het verleden. De familie heeft veel familie leden gehad in Aldtsjerk, en ook nog veel bijzondere plekken waar aan je kunt zien dat zij daar zijn geweest. Aangezien deze er nog zijn kun je zeggen zij hebben wat voor het dorp betekend of dat ook daadwerkelijk zo was kun je natuurlijk altijd afvragen. Het blijft altijd zo dat de Van Sminia’s rijk waren en van adel en een ontzettend mooi gebouw opgezet hebben, en uit eindelijk is er een straat naar hun vernoemd.

Procesverslag; Van Sminiaweg. Deze foto van een straatbord is later er bijgekomen toen ik er achter kwam dat de familie van Sminia een belangrijke rol heeft gespeeld in de geschiedenis van Aldtsjerk. Ik weet nu wel dat van Sminia belangrijk is en het is belangrijk voor andere mensen dat die dat ook weten. In het proces daar heen was het soms lastig omdat jaartallen steeds anders genoemd werden en namen op elkaar leken of het zelfde waren